Neem het probleem altijd ernstig

Het is de taak van een volwassene om pesten zo snel mogelijk op te merken. Zo kan escalatie worden voorkomen. Vaak blijft pesten nog onder de radar. Meer dan 4 op de 10 leerlingen zeggen dat pesten gebeurt zonder dat een volwassene op de hoogte is. Tijdig opmerken betekent dat de schade en impact nog beperkt blijft, en de weg naar herstel gemakkelijker kan worden ingeslagen. Neem dus als volwassene elke melding ernstig. Wees alert, observeer en neem je verantwoordelijkheid als volwassene indien dit nodig is. Wijs je kind op negatieve gevolgen.

Wat zéker niet doen?

• Ontkennen

‘Mijn kind doet dat niet’

• Er een bagatel van maken

‘Zo erg is het toch niet’

• Het slachtoffer de schuld geven

• Je verantwoordelijkheid als volwassene ontlopen

‘Laat ze het zelf maar uitvechten, daar worden ze sterker van’

• Het als een persoonlijke aanval zien. Als het klopt dat er gepest wordt, moet dit – zo snel mogelijk - stoppen

Achterhaal de oorzaak en ga aan de slag

Een pestkop is in eerste plaats een ‘rol’ in een sociale context en pas in tweede instantie een persoon. Dit geldt ook voor het 'slachtoffer'. Het is belangrijk om het verschil tussen de rol en de persoon voor ogen te houden. Pesten is vaak een middel om je populair te maken of je machtspositie in de groep te handhaven. Pesten komt vaak voort uit onzekerheid. Het gevoel van macht kan dan heel prettig voelen. Er zijn ook kinderen die ooit slachtoffer waren en zich in een nieuwe groep profileren als pester, zij zien vaak maar 2 opties in een groep: pesten of zelf gepest worden.

Pesten is een (foute) manier om gevoelens te tonen. Spoor op waar het schoentje wringt en zoek naar oplossingen. Kinderen moeten elkaar leren begrijpen en respecteren. Dit is een ontwikkelingstaak die ze niet alleen voor elkaar kunnen brengen. Daarin moeten volwassenen ze gidsen.

Versterk het inlevingsvermogen

Het is van cruciaal belang om het inlevingsvermogen van de pester te versterken. Veel pesters kennen wel de gevolgen op korte termijn, maar hebben vaak geen idee wat de gevolgen op lange termijn kunnen inhouden. Stel vragen zoals: hoe zou jij je voelen in zijn plaats? Denk je dat dit jou ook zou kunnen overkomen? Weet je wat er met iemand kan gebeuren die langdurig gepest wordt?

Er is een verschil

Leer kinderen het verschil tussen ruzie, plagen (geen machtsverschil; opmerkingen zijn als grapje bedoeld) en pesten (altijd een machtsverschil: één partij heeft plezier, de andere partij absoluut niet; er is sprake van een bewuste negatieve actie). Tussen grappig en kwetsend. Leer een pester dat en hoe hij moet stoppen als iemand ‘neen zegt’.

Laat merken: 'Dit kan niet door de beugel'

Laat het ongewenste pestgedrag volgen door een consequentie. Pesters leren: ‘Dit gedrag kan niet door de beugel’. Keur pestgedrag altijd af, maar blijf rustig. Keur het gedrag af, niet het kind!

Maak duidelijke afspraken over het toekomstig gedrag.

Bespreek in zo’n gesprek ook gevolgen als de pester ze niet nakomt.

Geef aandacht, het goede voorbeeld en praat

Praat met je zoon of dochter over pesten. Doe voor hoe dat werkt, respect hebben. Opvoeden verloopt met vallen en opstaan. Bespreek pesten, ook om te horen wat het verhaal van je zoon of dochter is, ‘wat er aan de hand is’.

Geef zelf het goede voorbeeld

Praat niet denigrerend over anderen waar kinderen bij zijn.

Besteed voldoende aandacht aan het gewenste gedrag dat kinderen en jongeren laten zien.

Zo zullen ze minder de nood voelen om aandacht te zoeken op ongewenst gedrag.

Inlevingsvermogen vergroten, het stoppen van het pestgedrag vraagt soms ook individuele en professionele begeleiding. In een veilige, niet veroordelende en professionele omgeving durven pesters vaak beter hun gedrag bespreken en nieuw gedrag aan te leren.