Je kind is niet "alleen maar slachtoffer"

Leg de schuld van het pesten niet bij je kind. Wijs op de mooie en sterke kanten van je zoon of dochter. Ga op zoek naar krachten.

Leer je kind manieren om ‘neen’ te zeggen. Slechts 50% van de slachtoffers zorgen ervoor dat de dader hen niet meer kan bereiken. Dat blijkt echter wel een hele effectieve manier.

Luister goed

Als een kind thuis eindelijk toegeeft dat het gepest wordt, luister goed, laat hem vertellen en stel het gerust dat hij boos, bang en verdrietig mag zijn. Maak hem duidelijk dat niemand het recht heeft om te pesten. Zeg aan je kind dat je het zal steunen en dat je samen naar een oplossing zal zoeken. Maak je kind duidelijk dat het goed is dat hij met zijn zorgen bij jullie komt, want dat dergelijke problemen te groot zijn om alleen te dragen. Maak afspraken dat je kind nooit nare geheimen hoeft te hebben, zeker niet als anderen die geheimen bij hem afdwingen of bedreigen.

Breng de situatie in kaart

Breng samen met je kind de situatie in kaart: wie pest er, waar en wanneer, welke kinderen zijn behulpzaam, wat is pesten en wat is plagen. Vertel aan je kind waarom het nodig is om de school te contacteren en/of naar de politie te stappen als de situatie dat vraagt.

Sta uitvoerig stil bij de gevoelens en beleving van het kind. Bevraag het gehele verhaal. Het is heel belangrijk voor de gepeste om erover te praten, zo moet hij of zij de zware lasten niet alleen dragen.

Erken het leed

Erkenning van schade en leed is nodig om verder te kunnen in het leven. De pijn eist gevoeld te worden. Wat nodig is, is dat je kind zichzelf niet langer door de ogen van de pestkoppen gaat bekijken, maar door zijn eigen ogen. Daar heeft je kind ook anderen voor nodig.

Blijf rustig

Zet pesters niet publiekelijk aan de schandpaal. Het delen van berichten & filmpjes op sociale media zorgt mogelijks voor een gewenning aan geweld én kan leiden tot een escalatie van geweld en wraakacties. Bel ook niet in een impulsieve bui naar de ouders van de pester. Voorkom schade doordat je de situatie zo mogelijks verergert of het vertrouwen van je kind verliest.

Vermijd emotionele reacties & goedbedoelde tips en adviezen

Veel ouders reageren heel emotioneel als hun kind gepest wordt. Toch helpt het niet om vanuit je emotie te willen helpen.

Slachtoffers hebben niets aan goedbedoelde adviezen, zeker niet de pedagogisch onverantwoorde adviezen. Je helpt hen niet met zinnen als:

Negeer ze gewoon! Sla terug. Bijt dan van je af? Mij zou dat niet overkomen.

Vertel over de pester-rol

Schets de rol van een pester, laat je kind begrijpen dat dit gedrag een oorzaak heeft, zonder het gedrag goed te praten.

Maak je kind duidelijk dat pestkoppen uit zijn op een reactie. Als je laat merken dat de pesterijen je raken, wordt het pesten alleen maar heviger.

Assertiviteit

Weerbaarheids- of assertiviteitstrainingen zijn een ideaal middel om preventief je kind op een goede manier te leren opkomen voor zichzelf (fysiek, verbaal en emotioneel), met het nodige respect voor anderen.

Stuur je je kind anderzijds op training wanneer het al een slachtoffer is, kan het zijn dat het kind dit ervaart als een bevestiging van zijn slachtofferrol: het pesten wordt veroorzaakt door hem en de oplossing ligt in het volgen van een training. Je kan het gevoel creëren dat het ‘slachtoffer’ zelf de oorzaak ik van de pesterijen. Stel dat de training faalt, ligt dit in de beleving van het slachtoffer ook weer aan zichzelf en gaat hij zichzelf definitief beschouwen als een ‘hopeloos geval’.

Als ouders het moeilijk vinden

Individuele therapie is een veiligere eerste stap, als slachtoffers daar de juiste handvatten krijgen aangereikt om in de werkelijkheid mee aan de slag kunnen, kan een weerbaarheids- of assertiviteitstraining in groep een vervolg zijn binnen dit verhaal.

Preventief handelen helpt

Ouders kunnen preventief handelen door er in de opvoeding voor te zorgen dat hun kinderen hun zelfvertrouwen en sociale competentie goed ontwikkelen. Dat maakt dat zij sociaal en hulpvaardig gedrag vertonen, waardoor zij in zekere zin ‘geliefd’ zijn bij anderen. Dat vormt een beschermende factor voor slachtofferschap en de nood om pester te worden. Het is een opvoedkundige uitdaging om met veel liefde en betrokkenheid grenzen te stellen. Dit om enerzijds kinderen te leren omgaan met frustraties en anderzijds met het feit dat bepaald gedrag niet gewenst is. Daarnaast is het meegeven van zelfvertrouwen en een realistisch zelfbeeld een ultieme sleutel in de preventie van pesten.