Vanaf zondag zetten alle bossen hun deuren wagenwijd open voor een nieuwe editie van de Week van het Bos. Ter ere hiervan interviewden we Sarah Devos, auteur én illustrator van Het bosboek.
Dag Sarah. Waarom heb je 'Het bosboek' geschreven?
Ik las het boek 'Het laatste kind in het bos' van Richard Louv. Wat ik zelf al aanvoelde, zag ik daar zwart op wit staan: we hebben groen nodig! Het is goed voor je, zieken herstellen sneller in een groene omgeving, mensen zijn minder agressief als ze meer groen hebben, je bent productiever als je uitkijkt op een raam met groen dan wanneer je naar een muur moet kijken... Al die dingen plus de vragen die mijn kleuterdochters stelden als we eens door het bos wandelden - en waar ik totaal niet op kon antwoorden - deden een belletje rinkelen: iederéén geniet van een wandeling in het bos maar we doen het met z'n allen veel te weinig. > lees verder onder de foto
Weten we eigenlijk nog wel wat we zien en waar we aan voorbij wandelen?
Ik verdiepte me in het bos, volgde een korte cursus 'kinderen begeleiden in de natuur' en las alle boeken die ik erover te pakken kreeg. Ik startte ook mijn blog om in de eerste plaats mezelf (en wie weet ook anderen) te stimuleren om dat groen meer op te zoeken en te ontdekken dat vlakbij huis ook veel groene pareltjes zijn.
Door er meer over te lezen ontdekte ik dat er superveel toffe weetjes zijn over het bos, maar dat ze vaak ofwel heel erg gericht op kinderen worden uitgelegd, ofwel in een nogal duf jasje zitten... Toen bedacht ik: 'Hey, ik wil zelf een mooi bosboek maken, voor grote mensen!' Ik heb een vreselijk slecht geheugen, dus ik noteerde alle boeiende dingen en verzamelde ze in het boek. Voor mezelf, maar ook voor andere mensen die graag in het bos zitten. Daarbij kreeg ik de hulp van Dirk Fiers, een hele toffe, enthousiaste natuurgids.
Waarover gaat het boek? Hoe is het opgebouwd?
Het bosboek is er echt voor beginners, zoals ik er zelf ook nog altijd één ben. Je herinnert je nog wel iets van de lagere school, van dat kleefkruid en die gelobde bladeren van de eik, maar hoe zit dat nu ook alweer precies? En néé, je hoeft echt niet om 4 uur 's ochtends in een vogelkijkhut te gaan zitten om iets uit het boek te kunnen herkennen. (Hoewel dat ook fijn is natuurlijk!) Het is echt de bedoeling dat de kans dat je in het bos iets spot dat je in het boek hebt gezien, heel groot is.
Dus Het bosboek is géén boek voor specialisten en detaillisten, maar Het bosboek is er voor iedereen die wat meer wilt te weten komen over wat er allemaal leeft en kruipt en vliegt, gewoon op een zondagse boswandeling.
Het is zo leuk om voor het eerst iets nieuws te herkennen. Zo komt het bos pas écht helemaal tot leven. Er staan na elk hoofdstuk ook tips in om alleen te gaan wandelen, met kinderen, inspiratie voor boscadeautjes of ervaringen in het bos of waar je welke stoere dieren kunt vinden.
Wat ik ook erg belangrijk vond, is dat het over 'bos' in de ruime context zou gaan, daar wilde ik helemaal niet te strikt over gaan doen. Sommige mensen hebben nu eenmaal alleen een parkje vlakbij, ook zij moesten iets aan het boek hebben. Daarom staan er ook enkele dieren en planten in die je ook vindt in de groene rand en zelfs een eenvoudig (stads)park, en die echte natuurgidsen misschien niet als 100% bos zullen beschouwen.
Voor het eerst maakte ik ook zelf de illustraties bij een boek! Het tekenen was ongelofelijk leuk om te doen. Daar had ik misschien nog het meeste voldoening van. Toen ik de teksten en de tekeningen voor het eerst samen zag op de proefdruk liep ik een hele dag op wolkjes.
> lees verder onder de foto
Hoe belangrijk is de natuur in je leven?
Ik heb het lang niet beseft, want ik ben een overtuigde stadsmus, maar doordat je met kinderen toch meer aan je huis gekluisterd zit en we weinig groen rondom ons hadden kreeg ik steeds meer signalen dat ik iets miste. Zeker toen ik dat boek van Louv las, was het voor mij zo klaar als een klontje: groen doet je goed!
Het is niet mijn bedoeling om een blog of boek te maken voor alléén mensen met kinderen, maar ik ben nu eenmaal het meest op pad met mijn dochters. Ik vind het gewoon fijn om samen met hen op zoek te gaan naar allerlei dingetjes. Soms zeggen ze weleens 'Oh nee, mama, wéér het bos?!' maar als we er dan zijn, zijn ze toch weer vrolijk en uitgelaten, haha.
Hoe kleiner, hoe beter, lijken ze soms wel te denken. Het kleinste detail spotten ze vaak eerst. Ik vind dat fascinerend en zo leer ik ook altijd nog wat bij! En dan de fierheid die ze voelen als ze roepen 'Kijk! Een pimpelmees!' en de trots dat ze die wisten te herkennen, dat is gewoon zalig om te zien. Klimbomen testen, schrammen en blauwe plekken oplopen, met een stokje in de modder roeren, dammen van stenen bouwen in een riviertje, even stil zijn en luisteren naar wat je rondom je hoort... Het is fijn om te merken dat kinderen daar ook nog steeds ongelofelijk blij en vrolijk van worden.
Waarom is het van belang dat kinderen in contact komen met de natuur?
Dat is niet alleen voor kinderen van belang! Maar als je het meegeeft met de paplepel, kan het wel helpen om het respect voor de natuur alleen maar te laten groeien. Volgens mij is het trouwens ingebakken bij kinderen, die fascinatie voor de natuur. Misschien geraken we dat gaandeweg wel wat kwijt? Ik hoop dat kleine én grote mensen door het boek beseffen wat voor een wonderlijke plek zo'n bos eigenlijk is en dat ze meer gaan snappen hoe belangrijk dat groen is. Hoe meer je erover te weten komt (en geloof mij, ik weet er zeker ook nog lang niet alles van!), hoe meer laagjes dat bos krijgt.
Vroeger was een bos niet meer dan een statisch decor waar ik doorstapte. Nu ik er wat meer over weet, zie ik pas goed wat voor een dynamische plek het is, waar alles extreem vernuftig samenhangt. Hoe elk diertje, elk plantje zijn eigen plekje en belang en functie heeft: wonderbaarlijk is dat.
Ik spreek ook alsmaar vaker buiten af met mensen, voor een boswandeling, een outdoor apero, of een zoektocht... En iedereen is telkens enthousiast en verbaasd over de mooie dingen die je vlakbij kunt bezoeken, daarvoor hoef je echt niet naar het andere eind van de wereld. Ik hoop dat meer mensen ook die reflex krijgen om in de natuur af te spreken, voor een vergadering, een dagje weg, of een feestje.
Had jij een 'groene' kindertijd?
Nee (lacht). Ik was zelf een echt binnenkind -ik verslond boeken- dus ik ben blij dat we nu samen het bos op kindermaat kunnen ontdekken. En -zonder zweverig te willen klinken- het is ook heel waardevol dat ze zo leren dat alles samenhangt, dat we goed voor de natuur moeten zorgen. En dat je niet altijd naar een gigantisch pretpark moet of je tablet moet bovenhalen om plezier te maken. Of zoals mijn oudste dochter onlangs antwoordde, toen we in de Voerstreek wandelden, toen mijn man zei: 'Kijk, Anna, hier is helemaal niks!', 'Huh? Maar nee, papa, hier is juist ALLES.'
