Code rood! Ontploffingsgevaar! Alle hens aan dek: mijn kind staat op ontploffen! Voor ouders is het bijzonder moeilijk om met een kind dat een woedeaanval heeft om te gaan. Ze voelen zich op dat moment immers erg machteloos en onzeker. Waarom toont mijn kind deze boze emoties? Hoe lang zit mijn kind al met deze gevoelens? Had ik deze woedeaanval kunnen voorkomen? En, hoe kan ik als ouder het beste reageren? Deze blog doorloopt de verschillende fasen van de woede-uitbarsting en bundelt enkele tips om jou en je kind te leren omgaan met boosheid.
Stilte voor de storm
Een kind in volle ontwikkeling ervaart de hele dag door erg veel prikkels. En soms wordt dat te veel, wat kan leiden tot frustratie en woede. Om deze overprikkeling te kanaliseren, heeft het nood aan structuur en duidelijkheid. Door samen heldere afspraken te maken en duidelijke grenzen af te bakenen, weet je kind te allen tijde wat het mag verwachten. Deze voorspelbaarheid houdt de opkomende boosheid of gedragsproblemen vaak onder controle en minimaliseert de kans op uitbarstingen.
Probeer je kind, als het wat ouder is, eveneens te betrekken bij het maken van de afspraken. Dit verhoogt de slaagkansen aanzienlijk en creëert veel meer een wij-gevoel: wíj stelden deze regels op... en we gaan er samen voor! Samenwerking staat centraal. Kortom, goede afspraken maken goede vrienden. De ontploffing wordt op die manier vaak in een vroegtijdig stadium ingedijkt, want jullie delen de verantwoordelijkheid. Maar… spoiler alert: soms zal je kind toch boos worden.
In het oog van de storm
De bom barst. En dat hoort erbij. De boosheidsopbouw bereikt haar hoogtepunt en het spreekwoordelijke potje kookt over. Het is belangrijk om de gevoelens van je kind te accepteren en empatisch onder de loep te nemen. Adem eerst zelf rustig in en uit, neem je tijd en vermijd de onmiddellijke tegenaanval. Ga niet direct in discussie, want je kind is even helemaal overprikkeld. Het heeft zich erg lang kranig gehouden en voelt zich veilig genoeg om in een vertrouwde omgeving uit te barsten. En dat vraagt tijd.
Wanneer de explosie een beetje is gaan liggen, kan je een eerste keer in dialoog gaan met je kind. Deze rustige, duidelijke reactie is erg belangrijk. Probeer op een positieve manier jouw gevoelens te formuleren, leg je kind uit wat er gaande is en reik hem/haar de juiste tools (en woorden) aan om te leren omgaan met boze gevoelens. De boosheidsladder kan dienen ter reflectie, maar elke vorm van open, ondersteunende dialoog helpt je kind bij het begrijpen van zijn/haar gevoelens. Elke uitbarsting is een kans om constructief mee aan de slag te gaan!
De storm voorbij
Tijd om een constructief gesprek aan te gaan; met woord en wederwoord. Durf vragen te stellen en sta open voor de visie van je kind. Het is cruciaal en bijzonder leerrijk om hem of haar, mits begeleiding, zélf tot inzichten te laten komen. Het heeft op dat moment meer nood aan een luisterend oor en vriendelijk advies dan aan een boze, gespelde les. Naast het erkennen van je kinds gevoelens, kan je ook proberen om samen oplossingen te bedenken.
Ook is het belangrijk om samen de achterliggende reden van het boos worden te benoemen. Ga de waarom-vraag zeker niet uit de weg. Ongewenst gedrag ontstaat niet zomaar. Overprikkeling, vermoeidheid, frustratie of een schreeuw om aandacht zijn slechts enkele mogelijke drijfveren om te onderzoeken. Het is zowel voor je kind als voor jezelf erg leerrijk om achter de reden van de ontploffing te komen. Focus je tijdens dit gesprek op de gevoelens en gedachten van je kroost vóór de uitbarsting én op zijn lichamelijke ervaringen en gedrag tijdens het woedeproces. Voor jullie het weten, hebben jullie samen de sleutel in handen om de boosheid onder controle te houden.
Stormen komen en gaan
Het is belangrijk als ouder om te beseffen dat woedeaanvallen en boosheid onvermijdelijk zijn. Kinderen zullen soms ontploffen, kinderen zullen soms boos worden. Deze uitbarstingen horen bij hun ontwikkeling en zijn vaak van voorbijgaande aard. Het is een roep om contact, zorgzaamheid, verbinding en hulp. Maar het levert wél moeilijke situaties op. En bij zulke situaties hebben we soms extra hulp en expertise nodig, toch?
Wil je jouw kind meer inzicht bieden in de verschillende fases van een ontploffing? Het op een doordachte wijze begeleiden tijdens zijn boosheid? Of wil je je kind net beter voorbereiden om een eventuele nieuwe woede-uitbarsting te voorkomen? Dan is ons aantrekkelijke boekje Mijn hoofd is lava dé ideale handleiding! Het creatieve werkboek telt kleurrijke, laagdrempelige invulblaadjes om je kind op een positieve manier te leren omgaan met boosheid en boze gevoelens. Leer samen het proces beter kennen en groei nóg meer naar elkaar toe!
