Het aantal jongeren en jongvolwassenen dat mentale problemen heeft is enorm gestegen sinds de overheid de lockdown-maatregelen afkondigde. Ook bij andere leeftijdsgroepen neemt het mentaal welbevinden af, maar vooral bij de adolescenten zijn de cijfers verontrustend.
Het is normaal om je tijdens een crisis verdrietig, vol stress, verward, bang, onzeker of kwaad te voelen. Jongeren maken zich zorgen over het coronavirus en alles wat erbij komt kijken maar méér nog dan dat spelen de effecten van het wegvallen van dagstructuur (school, vrijtijdsbesteding), plezier (uitgaan, vrijetijdsbesteding) en contact met anderen (en dan vooral: het gebrek aan contact met leeftijdsgenoten).
”Jongeren en jongvolwassenen zijn weliswaar nog heel veerkrachtig. Het merendeel zal dit op eigen kracht te boven komen. Maar we zullen de komende tijd echt heel aandachtig moet blijven voor die jongeren die deze angstige of depressieve gevoelens niet op hun eentje van zich krijgen afgeschud.”
De coronacrisis weegt het zwaarst op deze leeftijdsgroep die al jaren afrekent met een verminderd welbevinden (we zijn in vergelijking met andere landen zelfs koploper wat betreft zelfmoordcijfers bij jongeren).
Ontwikkelingspsychologisch gezien is het dan ook logisch dat deze groep het meest kwetsbaar is voor de crisis waar we ons in bevinden. In deze ontwikkelingsfase is het namelijk erg belangrijk om bij een groep te horen. De persoonlijkheids-ontwikkeling (die adolescenten nodig hebben om los te komen van hun ouders en autonoom in de wereld te staan) bereikt in deze periode een hoogtepunt en jongeren kijken daarvoor naar de peers. Leeftijdsgenoten vormen dé referentie voor deze ontwikkeling en het spiegelen en confrontaties aangaan met hen vormt de basis van een stabiel zelfbeeld. En net die belangrijke referentiegroep valt door de lockdownmaatregelen weg.
“Het is belangrijk dat de overheid voldoende perspectief creëert, wanneer ze over nieuwe maatregelen communiceert.”
Onderstaande tips kunnen ouders en opvoeders helpen hun tieners door deze moeilijke tijden te loodsen.
Een gezonde geest in een gezond lichaam
- Voldoende nachtrust nemen
- Gezonde voedingsgewoonten hanteren
- Voldoende buitentijd voorzien
- Voldoende water drinken
Structuur en routine zorgen voor perspectief
- Dagstructuur (samen) opstellen
- Ankermomenten door de week plannen
- Duidelijkheid, ritme en voorspelbaarheid bieden
- Visualiseren waar het kan
- To-do lijstjes opstellen
- Opruimen van de omgeving
It takes a village to raise a child
- Gebruikmaken van hulpverleningsmogelijkheden (Awel, Jac, CLB-chat, 1712, 1813, 106, …)
- Postkaart naar vrienden sturen
- Videobellen met familie & vrienden
Normaliseer gedachten en gevoelens
- Gedachten van je afschrijven op een creatieve wijze
- Praten over wat je denkt en voelt
- Gedichten schrijven
- Een dagboek bijhouden
- Hulpzoekgedrag aanmoedigen
- Scheiden van storende en helpende gedachten
- Gedachten leren loslaten
- Piekermomenten ‘plannen’ (vb. piekerkwartier)
Het leven is méér dan COVID-19 alleen
- Afleiding verzorgen
- Creativiteit benutten
- Plezierige momenten plannen
- Nieuwsberichten niet continu volgen
- Humor en relativeringsvermogen leiden af
Na regen komt zonneschijn
- Focussen op succesverhalen
- Dankbaarheid voor kleine dingen noteren
- Solidariteit zien
- Anderen helpen
Kalmte kan je redden
- Ademhaling in je voordeel gebruiken
- Mindfulness oefenen
- Visualisatieoefeningen
- Mandala’s inkleuren
- Puzzelen
- Schermtijd ’s avonds vermijden
- Muziek kan wonderen verrichten
- Prikkelarme momenten inlassen
- Beginnen en afronden van de dag
